راهنمای جامع انتخاب و خرید دستگاه تصفیه آب خانگی-بخش اول

کاهش بارندگی در سال‌های اخیر که موجب افزایش غلظت آلاینده‌ها در منابع آب سطحی و سفره‌های آب زیرزمینی شده است به همراه فرسودگی روزافزون تجهیزات لوله‌کشی آب شهری سبب شده که بسیاری از ما برای تأمین آب شرب مصرفی به فکر استفاده از دستگاه تصفیه آب خانگی بیفتیم؛ اما تنوع محصولات در این حوزه و همچنین گستردگی ویژگی‌هایی که یک دستگاه تصفیه آب خانگی می‌تواند داشته باشد باعث شده که انتخاب بهترین و مناسب‌ترین سیستم تصفیه آبی که پاسخ‌گوی نیاز ما باشد بسیار دشوار شود و درواقع هرچه که بیشتر در مورد این موضوع تحقیق انجام دهیم، بیشتر سردرگم می‌شویم. متأسفانه برخی از فروشندگان دستگاه تصفیه آب خانگی نیز از این عدم آگاهی استفاده کرده و بدون برطرف کردن نیاز مصرف‌کننده، سود کلانی را نصیب خود می‌کنند. بنابراین سعی داریم در سلسله مقالاتی همه جوانب لازم برای خرید دستگاه تصفیه آب خانگی را بررسی کرده و حتی به جزئی‌ترین مسائل مربوط به این سیستم‌ها بپردازیم تا شما بتوانید پس از تسلط بر مطالب این بخش، به‌سادگی بهترین دستگاه تصفیه آب موردنیاز خود را فارغ از تبلیغات گول‌زننده، انتخاب کنید.

دستگاه تصفیه آب زیر سینکی یا دستگاه تصفیه آب رومیزی؟

اولین نکته‌ای که خریدار دستگاه تصفیه آب با آن روبرو می‌شود، انتخاب میان دو مدل دستگاه تصفیه آب خانگی زیر سینکی و دستگاه تصفیه آب رومیزی است. دستگاه تصفیه آب زیر سینکی در درون کابینت آشپزخانه نصب می‌شود و خروجی آب تصفیه‌شده توسط شیر برداشتی که در کنار شیر آب آشپزخانه نصب می‌شود، از دستگاه خارج می‌شود؛ اما دستگاه تصفیه آب رومیزی بر روی کابینت قرار می‌گیرد و از لحاظ ظاهری معمولاً به‌گونه‌ای طراحی شده تا هماهنگی کاملی با سایر لوازم آشپزخانه نظیر یخچال، ماشین لباسشویی، ماشین ظرف‌شویی و ... داشته باشد. توجه داشته باشید که این دو مدل هیچ برتری خاصی در فرآیند تصفیه آب نسبت به یکدیگر نداشته و هر دو مدل دستگاه از فرآیندی یکسان برای تصفیه آب بهره می‌برند و قدرت تصفیه یکسانی دارند. تفاوت عمده این دستگاه‌ها با یکدیگر در این است که عموماً سیستم‌های رومیزی به دلیل طراحی ظاهری قیمت بالاتری داشته و فیلترها و قطعات استفاده‌شده در آنها نیز معمولاً به‌صورت اختصاصی برای همان مدل دستگاه تصفیه آب طراحی شده‌اند؛ بنابراین مصرف‌کننده در هنگام تعویض فیلتر آب و یا بروز مشکل در قطعات دستگاه ممکن است با مشکلاتی برای تهیه فیلترها و قطعات جایگزین روبرو شود و همچنین هزینه بیشتری را برای تأمین آنها بپردازد؛ بنابراین پیشنهاد ما این است که در صورت اهمیت بسیار بیشتر سلامت آب نسبت به شکل ظاهری دستگاه، از دستگاه تصفیه آب زیر سینکی استفاده کنید.

انتخاب فناوری استفاده‌شده در دستگاه تصفیه آب

یک دستگاه تصفیه آب می‌تواند فارغ از مراحل پیش‌تصفیه، از دو فناوری مختلف برای انجام عملیات تصفیه آب بهره ببرد؛ فناوری اسمز معکوس (RO) و فناوری اولترافیلتراسیون (UF). انتخاب میان این دو فناوری کاملاً وابسته به آلاینده‌های موجود در آبی است که قرار است تصفیه شود (بیشتربخوانید: آلودگی‌های آب لوله‌کشی شهری). یکی از مشخصات فیزیکی هر آبی میزان کل جامدات محلول در آن (TDS) است (بیشتر بخوانید: TDS آب) که مقدار آن برای آب ورودی به منزل شما با انجام یک آزمون ساده و یا تماس با اداره آب و فاضلاب منطقه‌ای که در آن ساکن هستید، به دست می‌آید. TDS به‌تنهایی عاملی برای تعیین کیفیت آب شرب نیست (بیشتر بخوانید: استانداردهای آب آشامیدنی) و درواقع بیانگر میزان رسوباتی است که در هنگام جوشاندن آب، در درون ظرف یا کتری مشاهده می‌شود. رسوبات موجود در آب از یون‌ها و عناصر مختلف مفید برای بدن انسان نظیر کلسیم، منیزیم و ... تشکیل شده‌اند. درصورتی‌که مقادیر این عناصر در آب مصرفی بالا باشد می‌تواند در درازمدت سبب بروز مشکلاتی نظیر بیماری سنگ کلیه، رسوب گرفتن ظروف آشپزخانه و ... شود. مقادیر کم این عناصر در آب نیز در درازمدت سبب بروز بیماری پوکی استخوان می‌شود (بیشتر بخوانید: مزایا و معایب سختی آب).

دستگاه تصفیه آب شامل فیلتر ممبران اسمز معکوس (RO) سبب حذف بیش از ۹۵ درصد یون‌ها و عناصر موجود در آب می‌شود؛ درحالی‌که سیستم‌های دارای فیلتر اولترافیلتراسیون (UF) بر روی این عناصر تأثیرگذار نیستند و عموماً برای از بین بردن سایر آلودگی‌های آب نظیر آلودگی‌های میکروبی استفاده می‌شوند؛ بنابراین انتخاب میان هرکدام از این دو فناوری کاملاً به کیفیت آب ورودی به منزل شما بستگی دارد و به‌هیچ‌وجه دلیلی بر برتری سیستم‌های اسمز معکوس (RO) نسبت به سیستم‌های اولترافیلتراسیون (UF) نیست. درواقع از هرکدام از این فناوری‌ها برای کاربردهای متفاوتی استفاده می‌شود. برای مثال اگر در منطقه‌ای میزان TDS آب برای نوشیدن مناسب باشد اما آب حاوی آلودگی‌های میکروبی باشد، استفاده از دستگاه تصفیه آب اسمز معکوس (RO) آلودگی‌های میکروبی را از بین برده اما باعث کاهش شدید میزان TDS شده که مشکلاتی را نظیر پوکی استخوان که پیش‌تر نیز بیان شد، در پی دارد. باید توجه داشت که دستگاه تصفیه آبی که دارای فیلتر اسمز معکوس (RO) است به دلیل بهره‌گیری از پمپ و تجهیزات الکتریکی بیشتر، عموماً قیمت بیشتری داشته و نیاز به تعمیرات و نگهداری از آن بیشتر است؛ بنابراین تنها زمانی دستگاه تصفیه آب اسمز معکوس (RO) را استفاده کنید که مقدار TDS آب ورودی به منزل شما بالا باشد.

دستگاه تصفیه آب تایوانی، آمریکایی، ایتالیایی، چینی و یا ایرانی؟

در هنگام مراجعه برای خرید دستگاه تصفیه آب خانگی، اولین چیزی که از زبان فروشنده می‌شنوید صحبت راجع به کشور سازنده دستگاه تصفیه آب است و برخی از افراد با نشان دادن برچسب‌ها و یا نوشته‌های حک‌شده بر روی دستگاه ادعا می‌کنند که دستگاه تصفیه آب محصول کشورهایی نظیر تایوان، ایتالیا و یا چین است. مانند هر محصول دیگر، کیفیت دستگاه تصفیه آب خانگی فارغ از کشور سازنده به قطعات و لوازم مصرفی در آن و هماهنگی این قطعات با یکدیگر بستگی داشته و به‌هیچ‌وجه محصول تایوانی و یا ایتالیایی به‌تنهایی برتری خاصی نسبت به محصولات چینی و یا ایرانی ندارد. متأسفانه استفاده از نام کشور سازنده دستگاه بیشتر جنبه تبلیغاتی داشته و باید گفت که بسیاری از این سیستم‌ها در داخل کشور مونتاژ می‌شوند و سپس نام دیگر کشورها بر روی دستگاه حک شده و یا برچسب‌هایی با برندهای مختلف بر روی دستگاه تصفیه آب نصب می‌شود. عامل تعیین‌کننده در کیفیت دستگاه تصفیه آب خانگی نه کشور سازنده بلکه کیفیت فیلترها و قطعاتی است که در ساخت دستگاه از آن استفاده شده است.

در راهنمای جامع انتخاب و خرید دستگاه تصفیه آب خانگی-بخش دوم به‌صورت مفصل راجع به عملکرد هریک از فیلترهای تصفیه آب، نحوه تشخیص فیلترهای اصل از تقلبی و همچنین تأییدیه‌های NSF و WQA صحبت خواهد شد.