تصفیه آب در نگهداری آکواریوم و پرورش ماهیان زینتی
نگهداری آکواریوم و پرورش ماهیان زینتی که از آن هم به‌عنوان یک هنر و هم به‌عنوان یک علم یاد می‌شود، امروزه پس از عکاسی به‌عنوان محبوب‌ترین سرگرمی در جهان شناخته می‌شود و به دلیل حجم مبادلات تجاری سالانه و بین‌المللی در این حوزه که چیزی در حدود ۱۵ میلیارد دلار تخمین زده می‌شود، می‌توان از آن به‌عنوان یک صنعت رو به رشد نیز یادکرد.
طبیعتاً رشد روزافزون این حوزه، توجه به کیفیت و سلامتی اساسی‌ترین نیاز ماهیان زینتی یعنی آب را روزبه‌روز بیشتر می‌کند. سیستم تصفیه آب آکواریوم، قلب یک آکواریوم است و بر اساس ادعای متخصصین این حوزه، چیزی است که تفاوت میان موفقیت و شکست را رقم می‌زند. فیلترها ذرات جامد اضافی را در آکواریوم به دام انداخته، آلودگی‌های مایع را بی‌خطر کرده و آنها را مجدداً به آکواریوم بازمی‌گردانند. تصفیه آب آکواریوم و پایش کیفیت آن برای سلامت ماهی‌ها یک امر حیاتی است.
اصول تصفیه آب آکواریوم
برای یک آکواریوم ساده، دو نوع فیلتر لازم است:
- فیلترهای مکانیکی: این فیلترها ذرات آلودگی را از آب حذف کرده و نیاز به کنترل و تمیز کردن دارند. فیلترهای مکانیکی با حذف ذرات آلودگی موجب می‌شوند که آکواریوم تمیز به نظر برسد اما خود این فیلترها نیز باید از آکواریوم جدا شده و به‌صورت فیزیکی تمیز شوند تا آلودگی‌ها از آکواریوم خارج گردد.
- فیلترهای بیولوژیکی: این فیلترها کلونی‌های باکتریایی را قادر می‌سازد تا رشد و تکثیر یافته و آلودگی‌ها را از بین ببرند. فیلتراسیون بیولوژیکی درواقع باکتری‌هایی را در آکواریوم فعال می‌سازد که می‌توانند آمونیاک را از بین برده، آن را به نیتریت تبدیل کرده و سپس نیتریت نیز به ماده کم‌خطرتر نیترات تبدیل شود. نیترات می‌تواند در غلظت بالا برای بسیاری از بی‌مهرگان خطرساز باشد. فرآیند فیلتراسیون بیولوژیکی که به‌عنوان چرخه نیترات نیز شناخته می‌شود، موجب بیرون راندن آلودگی‌های خطرناک از طریق فیلتر می‌شود. باید بررسی شود ذراتی که توسط فیلترهای مکانیکی به دام نیفتاده‌اند، سبب انسداد فیلترهای بیولوژیکی نشده و کارایی آنها را کاهش ندهند.
سایر انواع فیلترها
در اینجا از فیلترهای شیمیایی نیز می‌توان نام برد. فیلتر کربن اکتیو و یا فیلترهای رزینی در این دسته قرار می‌گیرند و می‌توانند علاوه بر حذف آلاینده‌ها، موجب تمیز شدن آب آکواریوم شوند. از دیگر فیلترهای شیمیایی می‌توان به فیلترهای حذف نیترات و فسفات اشاره کرد.
برای انتخاب هرکدام از این فیلترها باید به نوع ماهی‌ها، محیط آبی (آب شور یا آب شیرین)، حجم آکواریوم و تعداد ماهی‌های آکواریوم توجه نمود. یک سیستم تصفیه آب آکواریوم باید حداقل دو نوع از این سه نوع فیلترها را شامل شود و استفاده از فیلتراسیون شیمیایی، همواره لازم نیست.
فیلترهای داخلی و فیلترهای خارجی
فیلترها می‌توانند هم درون آکواریوم و هم در بیرون آن قرار گیرند. برای به‌کارگیری فیلترهای خارجی نیاز به استفاده از پمپ است. تعویض این فیلترها نسبت به فیلترهای داخلی آسان‌تر بوده و برای ایجاد تغییرات در خواص شیمیایی آب آکواریوم، کاربردی‌ترند.
فیلترهای تر و خشک از گرانش برای انتقال آب آکواریوم از درون یک پیش فیلتر استفاده می‌کنند و سپس آب آکواریوم را به‌سوی یک فیلتر بیولوژیکی معلق که در تماس با جریان ثابت هواست (فیلتر خشک) هدایت می‌کنند. این فیلترها ممکن است حاوی یک فیلتر مکانیکی یا بیولوژیکی غوطه‌ور نیز باشند (فیلتر تر) و فضایی اضافی نیز برای افزودن فیلترهای شیمیایی در صورت لزوم، داشته باشند. درنهایت پمپ، آب تصفیه‌شده را به آکواریوم بازمی‌گرداند. نیازی به مصرف اکسیژن موجود در آب آکواریوم برای انجام فرآیند بیولوژیکی نیست؛ چراکه بستر بیولوژیکی در تماس ثابت با هواست.
فیلترهای داخلی شامل فیلترهای زیرشنی، فیلترهای اسفنجی و فیلترهای جعبه‌ای می‌شوند. نقطه‌ضعف استفاده از این فیلترها، نیاز بیشتر به تعمیر و نگهداری آنهاست.
پروتئین اسکیمرها
پروتئین اسکیمرها فیلترهایی هستند که در آکواریوم‌های آب شور استفاده می‌شوند. این فیلترها پروتئین‌ها و سایر آلودگی‌های آلی را پیش از هضم توسط باکتری‌ها از آکواریوم حذف می‌کنند. پروتئین اسکیمرها سرعت تولید نیترات‌ها را کاهش داده و زمان تعویض آب آکواریوم را افزایش می‌دهند و از تشکیل جلبک جلوگیری می‌کنند. تمامی این موارد به افزایش کیفیت آب آکواریوم کمک خواهند کرد. با استفاده از این فیلترها، اکسیژن بیشتری درون آب آکواریوم خواهد بود. افزایش سطح اکسیژن و کاهش میزان آلودگی به سلامت عمومی موجودات آکواریوم کمک شایانی کرده و موجب می‌شود استفاده از این فیلترها صرفه اقتصادی داشته باشد.
راهکار
بهتا برای بسیاری از نیازهای پرورش ماهیان زینتی و نگهداری آکواریوم به تصفیه آب، راه‌حل‌هایی ارائه می‌کند. بازدهی بالای دستگاه‌های تصفیه آب آکواریوم بهتا سلامت آبزیان شما را تضمین نموده و موجب افزایش طول عمر تجهیزات نگهداری آکواریوم می‌شوند.
محصولات تصفیه آب بهتا بر اساس نیازها و کاربردهای شما طراحی و ساخته شده و می‌توانند پاسخگوی نیاز شما برای نگهداری آکواریوم‌های آب شور و آب شیرین در هر ابعاد و کیفیتی باشند.
فناوری‌های به‌کاررفته در محصولات تصفیه آب بهتا برای آکواریوم شامل موارد زیر است:
- استفاده از جاذب‌های سطحی نظیر کربن اکتیو
- فناوری تبادل یونی با استفاده از رزین‌ها
- فناوری اسمز معکوس (RO)
- فناوری تصفیه بیولوژیکی
- گندزدایی
- فناوری فیلتر آب اولترافیلتراسیون (UF) و نانوفیلتراسیون (NF)
